Wilno literackie na styku kultur Tadeusz Bujnicki Krzysztof Zajas

Zbiorowy tom Wilno literackie na styku kultur obejmuje przeszło dwuwiecze dziejów dawnej stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Stara się je ukazać z wielu stron jako różnorodność współżyjących w nim zbiorowości. Jest więc rozbudowaniem na szereg nowych zjawisk zagadnień przedstawionych we wcześniejszym tomie zbiorowym Poezja i poeci w Wilnie lat 1920-1940 (Kraków 2003). Autorzy poszczególnych szkiców w rozmaity sposób ujęli powstające w Wilnie piśmiennictwo i kulturę literacką oraz ukształtowane przez nie mity i toposy. Trafnym określeniem posłużył się Stanisław Uliasz, pisząc o Wielkim Księstwie Literackim. Księstwie nie tylko polskim, lecz również żydowskim, litewskim, białoruskim i rosyjskim. Wilno było bowiem soczewką skupiającą te wieloimienne nurty. Podejmując w taki sposób problematykę wileńskiej kultury literackiej, badacze musieli odpowiadać na zasadnicze pytania: Jak interpretować owe styki kultur i literatur? Jak zrekonstruować kulturowy stan rzeczy, wpisany zarówno w zagadnienia wpływów i podobieństw, jak też odrębności i obcości? Jak przezwyciężyć wreszcie różne odmiany polonocentrycznej stronniczości i opisać obiektywnie relacje kultur i literatur? Wilno wielokulturowe i wieloetniczne posiada bowiem ciągle obszary niezagospodarowane. Do niedawna niewiele wiedziano o znaczeniu powstającej w Wilnie literatury żydowskiej. Marginalnie pisano o obecności prężnej grupy literatów litewskich i białoruskich. Niezbędna staje się również refleksja nad różnymi formami regionalizmu wileńskiej literatury. Dlatego badania nad kulturą i literaturą Wilna nabierają szerszych i uniwersalnych znaczeń, odkrywając złożone i nieznane narodowym centrom odrębności, właściwe specyfice pogranicza.Universitas 2007, ISBN: 9788324207275, 135x205, 388 s., oprawa miękka